هیدروژئوشیمی و غلظت فلزات سنگین در آب رودخانة کاکارضا (استان لرستان)

هدف از این پژوهش ارزیابی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی و تعیین فرایندهای کنترل‌کنندة ترکیب شیمیایی آب رودخانة کاکارضا و همچنین بررسی تغییرات غلظت فلزات سنگین در آب این رودخانه است. برای این منظور، تعداد 15 نمونه آب در طول رودخانه برداشت شد و ضمن اندازه‌گیری غلظت کاتیون‌ها و آنیون‌های اصلی و برخی خواص فیزیکوشیمیایی نمونه‌های آب، غلظت برخی فلزات سنگین نیز در آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج به‌طور‌کلی نشان داد که در همة نمونه‎های آب، غلظت کاتیون‎های اصلی از روند Ca > Mg > Na+K و آنیون‎ها از روند HCO3 > Cl >SO4پیروی می‎کند. تیپ هیدروشیمیایی نمونه‌های آب نیز بیکربناته کلسیک تعیین شد. بر‌اساس نتایج حاصل از محاسبات هیدروشیمیایی، مشخص شد که فرایندهای انحلال سنگ‌ها و تبادل یونی، معکوس کنترل‌کننده‌های اصلی شیمیِ آب رودخانه‌اند. از نظر غلظت فلزات سنگین نیز، نتایج نشان داد که غلظت فلزاتی چون آرسنیک و کادمیوم در طول رودخانه افزایش می‌یابد که بر‌اساس نتایج تحلیل مؤلفة اصلی، این دو فلز منشأ یکسان و عمدتاً انسان‌زاد (فعالیت‌های کشاورزی) دارند. با توجه به روند تغییرات غلظت سایر فلزات و همچنین نتایج تحلیل مؤلفة اصلی، می‌توان نتیجه گرفت که سایر فلزات مطالعه‌شده عمدتاً در آب رودخانه منشأ طبیعی دارند. ارزیابی کیفیت آب رودخانة کاکارضا از نظر آبیاری نیز مشخص کرد که آب رودخانة کاکارضا در حال حاضر برای استفاده در کشاورزی مناسب است.